Ajuga orientalis, L.

 Κοινή ονομασία: Αγιούγκα, Oriental Bugle

Οικογένεια: Lamiaceae

Συνώνυμα: - Ajuga orientalis subsp. aenesia (Heldr.) Pithos & Damboldt - Ajuga orientalis var. aenesia Heldr. - Ajuga orientalis var. condensata Boiss. - Bugula obliqua Moench - Bugula orientalis (L.) Mill. - Bulga orientalis (L.) Kuntze

Περιγραφή: Πολυετής πόα με ύψος 10-40 εκατοστά, με όλα τα υπέργεια μέρη να είναι τριχωτά. Έχει τετράγωνο βλαστό, χαρακτηριστικό της οικογένειας Lamiaceae. Τα φύλλα απλά γκριζοπράσινα αντίθετα που ανά ζευγάρι σχηματίζουν σταυρό με τα προηγούμενα, με έλασμα παπυρώδες και οδοντωτό περιθώριο. Υπάνθια φύλλα όμοια με του βλαστού αλλά μικρότερα. Τα άνθη σχεδόν επιφυή σε σπόνδυλους 2 - πολλά, ιώδες χρώματος. Κάλυκας σχεδόν ακτινόμορφος. Στεφάνη δίχειλη, συχνά εμφανής στον καρπό, ανώτερο χείλος ευθύ, πολύ βραχύ, ακέραιο, κατώτερο χείλος 3-λοβο, με μεσαίο λοβό υποκαρδιοειδή και πλευρικούς λοβούς επιμήκεις. Στήμονες διδύναμοι, που δεν προεξέχουν της στεφάνης. Ο καρπός είναι κάρυο με δικτυωτή νεύρωση. Ανθίζει από Μάρτιο έως Ιούλιο.

Βιότοπος: Παρυφές δρόμων, υποαλπικά λειβάδεια, χαλάσματα, ξέφωτα δασών και πετρώδεις θέσεις από 900-2200 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Απαντάται στην Νοτιοδυτική Ευρώπη και την Νοτιοανατολική Ασία.

Πληροφορίες: Αρκετά όμοια είναι και η Ajuga pyramidalis, η οποία εκτός από την έντονα κωνική μορφή της, έχει λευκά τα κατώτερα άνθη της και ιώδη τα άνθη της κορυφής. Η ταξινομική σημασία της δομής του τριχώματος είναι πολύ γνωστή στα Lamiaceae και τις συναφείς Οικογένειες (Metcalfe και Chalk 1972).

0

Ranunculus millefoliatus, Vahl.

Κοινή ονομασία: Ρανούνκουλος ο χιλιόφυλλος, βατράχιο.

Οικογένεια: Ranunculaceae

Συνώνυμα:  Ranunculus garganicus Ten. - Ranunculus spreitzenhoferi Heldr.

Περιγραφή: Είναι πολυετές ποώδες φυτό, με κονδυλώδης και νηματοειδής σπειροειδής ρίζες σε δέσμες. Ο βλαστός είναι όρθιος, με ύψος 10-40 εκατοστά, παχύς, απλός ή διακλαδισμένος, αραιά τριχωτός. Τα φύλλα είναι όλα σχεδόν παράρριζα, μακρόμισχα, τρις πτερωτά, ταινιοειδή, οξύληκτα. Σέπαλα σε γενικές γραμμές λογχοειδή, 5-8 mm σε μήκος, πιέζεται προς το στέμμα. Πέταλα του κίτρινου, μήκους 10-13 mm, ανεστραμμένο σε σχήμα αυγού, λουλούδι κρεβάτι γυμνά. Αχαίνια σφαιροειδές, μήκους 2-3 mm. Τα άνθη είναι μεγάλα, με κίτρινα αντωνοειδή πέταλα, ένα ή δύο ανά μασχάλη. Ο καρπός είναι αχαίνιο με σχετικά μακρύ αγγιστροειδές ράμφος. Ανθίζει τον Απρίλιο και τον Μάιο.

Βιότοπος: Αναπτύσσεται σε υποαλπικά λιβάδια, βοσκότοπους πετρώδεις πλαγιές από 200 έως 2000 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Βόρεια Αφρική, Νότια και Νοτιοανατολική Ευρώπη, νοτιοδυτική Ασία (Λίβανος και Συρία).

Πληροφορίες: 

0

Lamium garganicum, subsp. garganicum, L.

 Κοινή ονομασία: Λάμιον το γαργανικόν, Large Red Dead Nettle,

Οικογένεια: Lamiaceae

Συνώνυμα: Lamium conradiae G. Bosc - Lamium garganicum subsp. conradiae (G. Bosc) Kerguélen - Lamium garganicum subsp. grandiflorum (Pourr.) Briq. - Lamium garganicum subsp. laevigatum (Ces., Pass. & Gibelli) Arcang. - Lamium garganicum subsp. longiflorum (Ten.) Kerguélen - Lamium grandiflorum Pourr. - Lamium inflatum Heuff. - Lamium laevigatum DC., nom. illeg. - Lamium longiflorum Ten. - Lamium lovcenicum Rohlena - Lamium scardicum Wettst.

Περιγραφή: Είναι πολυετές, πολύκλαδο φυτό που μπορεί να πάρει την μορφή μικρού θάμνου, με ύψος 20-60 εκατοστά. Βλαστός, φύλλα και κάλυκας πυκνώς τριχωτά. Ο βλαστός είναι φυλλώδης, τετράγωνος με φύλλα ωοειδή έως νεφροειδή, πριονωτά έως οδοντωτά. Τα φύλλα είναι αντίθετα, με μακρύ μίσχο 1-2 εκατοστά. Τα άνθη φύονται σε σπονδύλους 5-15 και έχουν σωλήνα πολύ μακρύτερο από τον κάλυκα. Το χρώμα τους είναι ρόδινο ανοιχτό έως πορφυρό, το άνω χείλος είναι θολωτό, το κάτω χείλος, βαθιά τρίλοβο με έχει πορφυρές ραβδώσεις στις πλευρές. Οι ανθήρες έχουν μακριές λευκές τρίχες. Τα βράκτια παρόμοια με τα φύλλα. Ανθίζει Απρίλιο έως Αύγουστο.

Βιότοπος: Απαντάται σε βραχώδεις θέσεις, σχισμές ασβεστολίθων βράχων, σε υγρούς τοίχους, κοντά σε ρυάκια και βραχώδεις πλαγιές σε υψόμετρο από 600-1800 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Είναι αυτοφυές φυτό σε ορεινές περιοχές της Μεσογείου, της Νότιας Ευρώπης της Υπερκαυκασίας και της Μέσης Ανατολής.

Πληροφορίες: Το όνομα του είδους προέρχεται από το βουνό Gargano στην Apulia της Ιταλίας. Το όνομα του γένους Lamium προέρχεται από την μυθική Λάμια λόγω της ομοιότητας του άνθους με στόμα. Στην Ελληνική μυθολογία η Λάμια ήταν μια όμορφη βασίλισσα από τη Λιβύη αλλά μεταμορφώθηκε σε δαίμονα και έτρωγε μικρά παιδιά. Είναι ένα είδος εξαιρετικά μεταβλητό με αρκετά υποείδη.

0

Paronychia macrosepala, Boiss.

Κοινή ονομασία: Παρωνυχιά Μακροσέπαλη

Οικογένεια: Caryophyllaceae

Συνώνυμα: Paronychia capitata subsp. macrosepala (Boiss.) Maire et Weiller, Paronychia insularum Gand., Paronychia euboea Beauverd et Topali

Περιγραφή: Πολυετής πόα, μόνο 2-10 εκατοστά ύψος. Ο βλαστός είναι κατακείμενος έως ανιών, πολυδιακλαδισμένος, ερυθρός, συχνά ξυλώδεις στην βάση. Τα φύλλα είναι αντίθετα κάπως σαρκώδη, ακέραια, επιφυή, ελλειπτικά, μήκους περίπου 0,5 εκατοστών. Τα άνθη μικρά, πολλά σε επάκριες και μασχαλιαίες ομάδες. Βράκτια μεμβρανώδη, ασημόχρωμα, πολύ εμφανή μόλις και μετά βίας επικαλύπτουν τα άνθη. Οι λοβοί κάλυκα είναι λογχοειδής άνισοι σε μήκος. Ο καρπός είναι ένα αχαίνιο με μεμβρανώδη περικαρπίου (ελλειπτικού κυστιδίου). Ανθίζει από Μάρτιο έως Μάιο.

Βιότοπος: Απαντάται σε βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, αμμοθίνες, βράχια και γκρεμούς, από 0 έως 2400 μέτρα υψόμετρο. περίπου..

Εξάπλωση - Καταγωγή: Φυτό της Ανατολικής Μεσόγειου, Ελλάδα, Τουρκία, Κύπρος, Σικελία, Μάλτα και Ισραήλ.

Πληροφορίες: 

0

Cardamine bulbifera, (L.) Crantz

 Κοινή ονομασία: Καρδαμίνη η βολβοφόρος, Coralroot, bulbiferous coralwort, Coralroot Bittercress.

Οικογένεια: Brassicaceae

Συνώνυμα: Dentaria bulbifera L.

Περιγραφή: Πολυετές ποώδες φυτό, με μεγάλη λευκή σαρκώδη ρίζα και τριγωνικά σαρκώδη λέπια που αποτελούν απομεινάρια της προηγούμενης βλάστησης. Ο βλαστός είναι αδιακλάδιστος, λείος, κυκλικός, αρκετά ανθεκτικός και το κατώτερο τμήμα έχει ιώδες χρώμα, που μπορεί να φθάσει σε ύψος έως 80 εκατοστά ύψος. Τα κατώτερα φύλλα είναι πτεροειδή, με 1-3 ζεύγη λογχοειδή με σφηνοειδή βάση, οδοντωτά φυλλάρια. Τα ανώτερα φύλλα είναι απλά, κατ’ εναλλαγή, με οδοντωτό περιθώριο και πορφυροκαστανά βολβίδια στις μασχάλες τους. Τα άνθη ερμαφρόδιτα, τετραμερή, σε ταξιανθίες ακραίου, ολιγανθή κόρυμβου. Τα πέταλα είναι 4 λευκόρόδινα ή ωχροπορφυρά και οι στήμονες 6 με κίτρινους ανθήρες. Ο καρπός είναι κέρας, συχνά λίγο ανεπτυγμένος, με μικρούς σπόρους γραμμικά διατεταγμένους. Ανθίζει Απρίλιο έως Ιούνιο.

Βιότοπος: Ξέφωτα Δασών, υγρές και σκιερές τοποθεσίες ημιορεινών περιοχών, δάση οξιάς και καστανιάς, μικτά δάση σε έφορο έδαφος από 300 έως 2000 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Από την Ευρώπη έως τη Μαύρη Θάλασσα.

Πληροφορίες: Το όνομα του γένους προέρχεται από την ελληνική λέξη κάρδαμο και του είδους από το βολβός και φέρω που δείχνει την παρουσία των βολβίσκων υπεύθυνων για τον αγενή πολλαπλασιασμό του φυτού.

0

Allium ursinum, L.

Κοινή ονομασία: Άλλιο το άρκτιο, Άγριο σκόρδο, Wild Garlic, Bear Garlic.

Οικογένεια: Amaryllidaceae

Συνώνυμα: Aglitheis ursina (L.) Raf., - Cepa ursina (L.) Bernh., Geboscon ursinum (L.) Raf., - Hylogeton ursinum (L.) Salisb., des. inval., - Ophioscorodon ursinum (L.) Wallr. - Aglitheis ursina (L.) Raf. - Allium longipetiolatum St.-Lag. - Allium nemorale Salisb. - Allium petiolatum Lam. - Allium ucrainicum (Oksner & Kleopow) Bordz. - Allium vincetoxicum Pall. ex Ledeb. - Moly latifolium (Gilib. ) Gray

0

Anchusella variegata, (L.) Bigazzi, Nardi & Selvi

Κοινή ονομασία: Άγχουσα η ποικιλόχρωμη.

Οικογένεια: Boraginaceae

Συνώνυμα: Lycopsis variegata L. - Anchusa variegata (L.) Lehm., Lycopsis variegata L.

Περιγραφή: Είναι πολυετές φυτό. με ερυθρό έρπον βλαστό, αδρότριχο, που μπορεί να φθάσει τα 30 εκατοστά ύψος. Τα φύλλα είναι ωοειδή, επιμήκη λογχοειδή, οδοντωτά με βλεφαρίδες και φέρουν χαρακτηριστικά λευκά εξογκώματα. Τα κάτω λεπτότερα προς το μίσχο ενώ τα ανώτερα επιφυή περίβλαστα. Τα άνθη φέρονται σε ταξιανθία συμπαγή βοστρύχου, με βράκτια ίσια ή μακρύτερα του κάλυκα. Ο κάλυκας έχει 5 λογχοειδής λοβούς. Η στεφάνη έχει πέντε άνισα μικρά λευκά στην αρχή πέταλα, με ερυθρά, ιώδη ή γαλάζια στίγματα. Στην συνέχεια τα πέταλα γίνονται ερυθρά. Ο καρπός είναι κάρυο μελανού χρώματος. Ανθίζει από Ιανουάριο έως Μάιο.

Βιότοπος: Ασβεστολιθικούς βράχους, πετρώδεις τοποθεσίες, πρανή, αναβαθμίδες και χαντάκια. έως 1200 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Ενδημικό της Ν. Ελλάδας, του Ν. Αιγαίου, Ν. Ιονίου και Κρήτης.

Πληροφορίες: Είναι φυτό με ποικιλοχρωμία στα άνθη όπως προδίδει και το όνομά του A. variegata. Τα νεαρά φυτά είναι εδώδιμα.

0

Convolvulus elegantissimus, Mill.

Κοινή ονομασία: Κομβόλβουλος ο κομψότατος, Περικοκλάδα, χωνάκι, χορτάρι του καλόγερου

  
Οικογένεια: Convolvulaceae

Συνώνυμα: Convolvolus tenuissimus Sibth. & Sm. - Convolvolus soldanella L. - Convolvulus althaeoides L. ssp. tenuissimus (Sibth. et Sm.) Stace - Convolvolus argyreus D. C

Περιγραφή: Πολυετές ποώδες φυτό με λεπτούς, χνουδωτούς βλαστούς που έρπουν και αναρριχώνται, από 30 έως 100 εκατοστά. Τα φύλλα είναι αργυρόχρωμα, έμμισχα, τα κατώτερα ωοειδή καρδιόσχημα ελαφρά οδοντωτά και τα ανώτερα παλαμοσχιδή με 7 έως 9 βαθέως επιμήκης γραμμοειδής λοβούς. Τα άνθη είναι μονήρη με ποδίσκο μεγαλύτερο του φύλλου και μικρά βράκτια χαμηλότερα από τον χνουδωτό κάλυκα. Η στεφάνη είναι συμπέταλη (χωνάκι) 3 έως 4 εκατοστά, ρόδινη και λευκή στην βάση.

Βιότοπος: Απαντάται σε καλλιεργειμένους και ακαλλιέργειτους αγρούς, στις παρυφές δρόμων, σε ξηρές περιοχές έως τα 700 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Είδος των παραμεσόγειων χωρών, κοινό σε όλη την Ελλάδα.

Πληροφορίες: Το γένος έχει γύρω στα 200 είδη τα περισσότερα από τα οποία είναι αναρριχώμενα φυτά με λευκά ή ροζ λουλούδια σε σχήμα χωνιού.

0

Lomelosia brachiata, (Sm.) Greuter & Burdet

Κοινή ονομασία: Λομελόζια, Τρημαστέλμα.

Οικογένεια: Caprifoliaceae

Συνώνυμα: Tremastelma palaestinum (L.) Janchen - Scabiosa braciata Sm. in Sibth. - Knautia palaestina L.,

Περιγραφή: Ποώδες ανοιξιάτικο φυτό, με ερυθρό χνουδωτό βλαστό που φτάνει τα 40 εκατοστά ύψος. Τα φύλλα είναι σύνθετα επιφυή με χνούδι στην κάτω επιφάνεια κυρίως. Ο βλαστός είναι λεπτός με έντονες διακλαδώσεις, από όπου φύονται ταξιανθίες κεφαλίο με μακρύ άξονα και χαρακτηριστικά σκληρά και τριχοειδή βράκτια. Τα ανθίδια είναι ρόδινα, και ανθίζουν περιμετρικά προς το κέντρο, με τα εξωτερικά να έχουν μεγαλύτερους λοβούς. Ανθίζει από Απρίλιο μέχρι Ιούνιο.

Βιότοπος: Προτιμά άγονες πετρώδης πλαγιές και αναβαθμίδες με χαμηλή βλάστηση, θαμνότοπους, φρύγανα, έως τα 800 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Στενά μεσογειακό φυτό.

Πληροφορίες: 

 

0

Ophrys ferrum-equinum, Desf.

 Κοινή ονομασία: Horse-shoe orchid

Οικογένεια: Orchidaceae

Συνώνυμα: 

Περιγραφή: Μία ορχιδέα που μπορεί να φθάσει και τα 40 εκατοστά ύψος. Τα φύλλα είναι ωοειδή επιμήκη, γυαλιστερά χωρίς κηλίδες, σαρκώδη με ανοιχτό πράσινο χρώμα, έως 15 εκατοστά μήκος. Η ταξιανθία είναι αραιή και φέρει έως 8 άνθη. Τα εσωτερικά και εξωτερικά μέρη του περιγονίου είναι ροζ εκτός από το χείλος. Το χείλος είναι ευρύ, ακέραιο τις περισσότερες φορές, με γκρίζα ιώδη τριχίδια στους ώμους, και γαλάζιο γυαλιστερό θυρεό χωρίς λευκή γραμμή. Ο θυρεός σχηματίζει πέταλο, που έδωσε και το όνομα στο είδος, ή κύκλο και δεν φτάνει ποτέ ως την βάση του χείλους. Η απόφυση είναι μικρή. Ανθίζει από Μάρτιο έως Μάιο.

Βιότοπος: Ποώδη λιβάδια, πρανή, προτιμά καλά στραγγιζόμενα εδάφη χαμηλής γονιμότητας και περιοχές με μερική σκιά έως τα 1100 μέτρα. 

Εξάπλωση - Καταγωγή: Απαντάται σε όλη την Ελλάδα, αλλά μπορεί να υπάρχουν μεγάλα κενά στην εξάπλωση της. Επίσης εμφανίζεται στην Ανατολία και την γειτονική Αλβανία.

Πληροφορίες: Η O. ferrum-equinum περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο βοτανολόγο René Louiche Desfontaines (1750 – 1833). Η ferrum-equinum είναι μέλος της μεγάλης ομάδας mammosa. Τα χαρακτηριστικά του είδος είναι ιδιαίτερα μεταβλητά και συχνά εμφανίζονται πολλές παραλλαγές.

0

Ophrys bombyliflora, Link

 Κοινή ονομασία: Οφρύς η βοβυλανθής, αρκουδάκι, Bumble Bee Orchid.

Οικογένεια: Orchidaceae

Συνώνυμα: Arachnites bombyliflora (Link) Tod. - Ophrys bombylifera Willd. - Ophrys bombyliflora f. buccheriana De Langhe & D'hose - Ophrys bombyliflora f. elongata A. Terracc. - Ophrys canaliculata Viv. - Ophrys distoma Biv. - Ophrys hiulca Sebast. & Mauri - Ophrys insectifera var. biflora Desf. - Ophrys labrofossa Brot. - Ophrys pulla Ten. - Ophrys tabanifera Willd.

Περιγραφή: Μια από τις μικρότερες ορχιδέες με ύψος 10 έως 20 εκατοστά. Πολλές φορές δύσκολα διακρίνεται στο έδαφος όμως σχηματίζει συστάδες. Τα φύλλα είναι ωοειδή επιμήκη, γυαλιστερά χωρίς κηλίδες, σαρκώδη με ανοιχτό πράσινο χρώμα, έως 15 εκατοστά μήκος. Ταξιανθία χαλαρή αποτελείται από 2-4 (6) μικρά άνθη, που δεν ξεπερνούν τα 2 εκατοστά μήκος. Το χείλος είναι σκούρο καφέ, στρογγυλό, με δυο μικρούς τριχωτούς, κωνικούς πλαϊνούς λοβούς και ασαφή θυρεό. Η στιγματική κοιλότητα είναι λαδί χρώματος, πλατιά και βαθιά. Το γυμνοστήμιο είναι ερυθρό με πράσινη ζώνη στην μέση. Ανθίζει από Φεβρουάριο-Μάιο.

Βιότοπος: Σε φρύγανα, θαμνώνες, ηλιόλουστα λιβάδια, ασβεστολιθικά όξινα ακαλλιέργητα χωράφια, σε υψόμετρα έως 1000 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Απαντάται σε ολόκληρη την Μεσόγειο. Στην Ελλάδα έχει ευρεία εξάπλωση, εκτός από Μακεδονία και Θράκη.

Πληροφορίες: 

0

Helleborus cyclophyllus, Boiss.

 

Κοινή ονομασία: Ελλέβορος ο κυκλόφυλλος, Ελλέβορος, αγλέορας, σκάρφι, τρελλόχορτο, κάρπη, Greek Hellebore

Οικογένεια: Ranunculaceae

Συνώνυμα: Helleborus odorus Waldst. & Kit. ex Willd. subsp. cyclophyllus (Α. Braun) Maire & Petitm - Helleborus odorus Waldst. & Kit. ex Willd.

Περιγραφή: Πολυετές ριζωματώδες φυτό με ύψος έως 70 εκατοστά. Τα φύλλα της βάσης είναι μεγάλα σύνθετα μακρόμισχα με λογχοειδή, οδοντωτά, φυλλάρια, σε κυκλική διάταξη και εμφανίζονται νωρίς την άνοιξη. Οι ανθοφόροι βλαστοί φέρουν λίγα φύλλα πολύ μικρότερα από αυτά της βάσης και 2-5 μεγάλα κωδωνοειδή, ανοιχτοπράσινα άνθη. Τα πέταλα είναι 5 και στη βάση τους υπάρχουν μελιτοφόρα φύλλα, όπου. συγκεντρώνουν νέκταρ. Οι στήμονες είναι πολυάριθμοι με ωχροκίτρινους ανθήρες. Η χαρακτηριστική απόκαρπη ωοθήκη δίνει καρπούς πεπλατυσμένους θύλακες. Ανθίζει από Φεβρουάριο έως Μάιο.

Βιότοπος: Σε ξέφωτα δασών και σκιερές, πετρώδεις τοποθεσίες σε ορεινά χορτολίβαδα, από τα 300 έως τα 1500 μέτρα.

Εξάπλωση - Καταγωγή: Είναι ενδημικό φυτό της Βαλκανικής Χερσονήσου.

Πληροφορίες: Φυτό τοξικό και φαρμακευτικό που το χρησιμοποιούσαν από την αρχαιότητα για ψυχικές παθήσεις. Ο αγλέουρας έχει πικρή και στυφή γεύση, ενώ και μόνο η οσμή του μπορεί να προκαλέσει ναυτία και δυσφορία. Σ’ αυτό βασίζεται και η γνωστή φράση που χρησιμοποιούμε για κάποιον που έφαγε υπερβολικά «έφαγε τον αγλέουρα». Στους βοσκότοπους είναι από τα λίγα φυτά που επιβιώνει.

0